Skip to main content

JavaScript Dizileri (Arrays): Veri Depolama ve Yönetimi 🧩

JavaScript’te dizi (Array), birden fazla veriyi tek bir değişkende düzenli biçimde saklamamızı sağlar.
Bu rehberde dizilerin temellerini, eleman ekleme-silme yöntemlerini ve dizilerde gezinme tekniklerini öğreneceksiniz.

🎯 Bu Rehberde Ne Öğreneceksiniz​

  • Dizi oluşturma yöntemleri ([] ve new Array())
  • İndeksleme ve length kullanımı
  • Eleman ekleme ve kaldırma (push, pop, unshift, splice)
  • Eleman değiştirme ve güncelleme
  • Döngülerle dizilerde gezinme (for, for...of)
  • Sıkça yapılan hatalar ve performans ipuçları

1️⃣ Dizi Oluşturma Yöntemleri​

Dizi, JavaScript’in en yaygın veri yapılarından biridir.
İki şekilde oluşturabilirsiniz:

📘 Dizi Literal (Tercih Edilen Yöntem)​

let sehirler = ["İstanbul", "Ankara", "İzmir"];

📗 Dizi Constructor (Yapıcı)​

let sehirler = new Array("İstanbul", "Ankara", "İzmir");

Her iki yöntem de aynı sonucu verir, ancak literal yöntem daha güvenilirdir.

2️⃣ Dizilerde İndeksleme ve Erişim​

JavaScript dizilerinde indeksler 0’dan başlar. Bu yüzden ilk eleman 0, ikinci 1, üçüncü 2’dir.

let sehirler = ["İstanbul", "Ankara", "İzmir"];
console.log(sehirler[0]); // İstanbul
console.log(sehirler[2]); // İzmir

🔢 Dizi Uzunluğu​

console.log(sehirler.length); // 3

🔍 Belirli Elemanın İndeksini Bulmak​

sehirler.indexOf("Ankara"); // 1

🧩 Son Elemanı Elde Etmek​

sehirler[sehirler.length - 1]; // İzmir

3️⃣ Diziye Eleman Ekleme ve Kaldırma​

➕ push() — Sona Eleman Ekle​

sehirler.push("Trabzon");

➕ unshift() — Başa Eleman Ekle​

sehirler.unshift("Bursa");

🗑 pop() — Son Elemanı Sil​

sehirler.pop();

🗑 shift() — İlk Elemanı Sil​

sehirler.shift();

🧰 splice() — Belirli Bir İndeksten Sil veya Değiştir​

sehirler.splice(1, 1, "Adana"); // 1. indeksteki elemanı değiştirir

splice() hem eleman silebilir hem de yenisini ekleyebilir.

4️⃣ Dizi Elemanlarını Güncelleme​

Eleman değiştirmek için iki yöntem vardır:

Doğrudan Atama​

sehirler[0] = "Konya";

splice() ile Güncelleme​

sehirler.splice(2, 1, "Gaziantep");

5️⃣ Dizileri Döngülerle Dolaşmak​

🔁 for Döngüsü​

let yemekler = ["mantı", "kebap", "dolma"];
for (let i = 0; i < yemekler.length; i++) {
  console.log(i, yemekler[i]);
}

🔁 for...of Döngüsü​

for (let yemek of yemekler) {
  console.log(yemek);
}

for...of indeksle uğraşmadan sadece değerlerle çalışır. Kodunuz daha temiz olur.

💬 Sıkça Sorulan Sorular (SSS)​

  1. Diziler neden 0’dan başlar?

Bellekte ilk elemanın adresi “0 offset” ile temsil edilir. Bu, performans için standart bir yaklaşımdır.

  1. splice() ile slice() farkı nedir?

splice() orijinal diziyi değiştirir. slice() ise orijinal diziye dokunmaz, sadece kopyasını döndürür.

  1. İndeks atlanırsa ne olur?

Boş elemanlar (undefined) oluşur. Bu nedenle push() veya splice() kullanmak daha güvenlidir.

  1. Bir diziyi kopyalamanın en güvenli yolu nedir?

Yayma operatörünü (...) kullanın:

let kopya = [...sehirler];
  1. Dizi ve nesne farkı nedir?

Diziler sıralı veriler için; nesneler ise anahtar-değer yapısı içindir.

🏁 Sonuç​

Diziler, JavaScript’te verileri düzenlemenin en etkili yoludur. İndeksleme, push, pop ve splice metotlarını doğru kullandığınızda, kodunuz hem okunaklı hem de güçlü hale gelir.

🚀 Rabisu Bulut Platformu üzerinde geliştirdiğiniz uygulamaları yüksek performanslı sunucularda test edin ve yayınlayın.